Tăng huyết áp và những điều cần biết

Bạn đang lo lắng về bệnh tăng huyết áp của mình, của người thân khi thấy tăng một trong hai, hoặc cả hai chỉ số: huyết áp tối đa ≥ 140 mmHg, huyết áp tối thiểu ≥ 90mmHg? Nỗi lo lắng này là hoàn toàn có cơ sở, bởi nếu không chữa trị, huyết áp cao - còn được gọi là tăng huyết áp - có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe, bao gồm cả bệnh tim và đột quỵ. Hiểu đúng về huyết áp cao có thể giúp bạn ngăn chặn được các mối nguy cơ gây tổn hại cho sức khỏe. Dưới đây là năm quan niệm sai lầm phổ biến về bệnh cao huyết áp.

Tăng huyết áp không quá nguy hiểm

Ban đầu, do không nhận thấy các triệu chứng của bệnh cao huyết áp nên có thể bạn không quá quan tâm. Tuy nhiên, về lâu dài cao huyết áp có thể giết chết bạn.
Huyết áp cao có thể làm tổn thương mạch máu, tim, thận và các cơ quan khác trong cơ thể. Bệnh tim và đột quỵ do huyết áp cao là những nguyên nhân hàng đầu đầu gây tử vong ở Mỹ.

Một số người huyết áp rất cao nhưng không có biểu hiện gì đặc biệt, trong khi nhiều người khác lại có triệu chứng rất rõ ràng mặc dù huyết áp không quá cao. Biểu hiện lâm sàng của bệnh rất phức tạp, tùy vào thể trạng của từng người. Bệnh nhẹ có các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, ù tai hoa mắt, mất ngủ... Bệnh nặng có thể gây đau đầu dữ dội, đau vùng tim, thị lực giảm sút; người bệnh thở gấp, mặt đỏ bừng hoặc tái xanh, thậm chí có thể nôn hoặc buồn nôn, hốt hoảng...

Các chuyên gia sức khỏe đều thống nhất với quan điểm: Huyết áp cao là một vấn đề lớn và được ví như một "kẻ giết người thầm lặng", vì vậy mọi người cần phải quan tâm.

Tăng huyết áp tỉ lệ thuận với tuổi là hiện tượng sinh lý

Rất nhiều người mặc nhiên cho rằng tăng huyết áp cùng với tuổi tác là hiện tượng bình thường. Mặc dù, huyết áp sẽ tăng tỷ lệ thuận với độ tuổi; đặc biệt là vào giai đoạn lão hóa, huyết áp tối đa tăng rõ rệt nhất. Nhưng, đây tuyệt nhiên không phải là một hiện tượng sinh lý, mà rất có hại cho sức khỏe. Những người có huyết áp tối đa cao có nguy cơ gặp tai biến gấp 3-6 lần so với người có chỉ số này bình thường, vì vậy cần phải sớm có biện pháp điều trị để phòng ngừa được các bệnh về tim và mạch máu não.

Không thể phòng ngừa tăng huyết áp

Ngay cả khi bạn có nhiều yếu tố nguy cơ, bạn vẫn có thể hành động để ngăn ngừa huyết áp cao bằng cách:

-  Giữ trọng lượng của bạn ở mức vừa phải, với chế ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.

-  Xây dựng một chế độ ăn uống khoa học: Chỉ ăn lượng thức ăn theo nhu cầu cơ thể và lựa chọn các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, ít chất béo, đường và muối.

-  Hạn chế lượng muối ăn hàng ngày.

-  Hạn chế rượu, bia, không hút thuốc lá, và hạn chế tối đa việc tiếp xúc với khói thuốc lá.

-  Tập thể dục thường xuyên,ít nhất 30 phút mỗi ngày, giúp giúp bạn kiểm soát cân nặng và giảm bớt được căng thẳng.

-  Tránh căng thẳng: Căng thẳng làm cho tim đập nhanh và mạnh hơn, đồng thời gây co mạch, khiến huyết áp tăng cao. 

Chỉ cần thay đổi chế độ sinh hoạt là giảm huyết áp

-  Chỉ cần uống thuốc hạ áp khi tinh thần căng thẳng: Sai

Một số người già cho rằng thuật ngữ “tăng huyết áp” dùng để chỉ những người bị kích thích về tinh thần và căng thẳng về thần kinh. Do đó, họ chỉ uống thuốc khi cảm thấy khó chịu, căng thẳng về tinh thần. Nhưng nên biết rằng tăng huyết áp không chỉ do sự căng thẳng về tinh thần; có rất nhiều người sống trong điều kiện thoải mái nhẹ nhàng mà vẫn bị. Việc dùng thuốc không đúng có thể sẽ dẫn đến nhiều tai biến nguy hiểm.

Thêm nữa, triệu chứng của tăng huyết áp nhiều khi không đồng nhất với mức độ bệnh. Có khi triệu chứng rất rõ ràng nhưng huyết áp lại không cao lắm. Ngược lại, có những người huyết áp rất cao nhưng triệu chứng lâm sàng rất nghèo nàn nên không uống thuốc, khiến phát sinh nhiều chứng bệnh nguy hiểm như cơ tim phì đại, nhồi máu cơ tim...

Do đó, nên định kỳ kiểm tra sức khỏe và kiểm tra huyết áp để phát hiện bệnh. Với những người đã có chẩn đoán tăng huyết áp, nên đo huyết áp thường xuyên để biết diễn biến bệnh và phải sử dụng thuốc hàng ngày đều đặn theo chỉ định.

-  Chỉ cần thay đổi chế độ ăn và sinh hoạt là đủ: Sai

Khi bác sĩ thường khuyên rằng bên cạnh việc uống thuốc hạ huyết áp hằng ngày, bệnh nhân cần chú ý thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt như giảm béo, năng tập thể dục thể thao, ăn giảm muối. Nhưng một số người lại hiểu nhầm rằng, họ không cần uống thuốc mà chỉ cần chọn lấy một trong những cách trên là có thể cải thiện bệnh. Thực ra phần lớn các biện pháp này chỉ có vai trò bổ trợ, chứ không thể thay thế thuốc. Nếu không dùng thuốc mà bác sĩ đã chỉ định, bạn có thể gặp nguy hiểm.

-  Ngừng thuốc khi thấy bệnh giảm: Sai

Rất nhiều bệnh nhân sau khi điều trị thấy huyết áp trở lại mức bình thường đã tự ý ngừng thuốc vì cho rằng mình đã hoàn toàn khỏe mạnh trở lại. Trên thực tế, số người bị tăng huyết áp điều trị khỏi rất hiếm, vì vậy cần phải cảnh giác, liên tục kiểm tra điều chỉnh nhằm phòng chống những biến chứng. Phần lớn bệnh nhân phải uống thuốc suốt đời.

Không phải người có huyết áp 150 mmHg thì sẽ an toàn hơn người có huyết áp 200 mmHg. Sự an toàn tính mạng chủ yếu là do ý thức bảo vệ sức khỏe. Người huyết áp cao 200 mmHg mà biết cách chú ý giữ gìn, uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, sống điều độ thì sẽ giúp huyết áp ổn định lại. Ngược lại, người huyết áp vốn chỉ ở mức 150 mmHg mà không chịu giữ gìn, ăn uống vô tội vạ, không tập luyện thường xuyên thì rất dễ tiến triển thành bệnh nặng.

Chỉ số huyết áp lý tưởng cho người bệnh

Khi bác sĩ đo huyết áp của bạn, họ sẽ đọc hai chỉ số. Những con số này có thể gây nhầm lẫn. Số ở trên được gọi là huyết áp tâm thu (huyết áp khi tim co bóp).

-  Huyết áp tâm thu< 119 là huyết áp bình thường

-  120 – 139 là tiền cao huyết áp

-  >140 là huyết áp cao

-  Ở những người trên 60 tuổi, huyết áp tâm thu>150 là huyết áp cao.

Số ở dưới được gọi là huyết áp tâm trương (huyết áp khi trái tim của bạn được nghỉ ngơi).

-  Huyết áp tâm trương

-  80 – 89 là tiền cao huyết áp

-  > 90 là tăng huyết áp

Mọi người thường chú ý đến huyết áp tâm thu hơn so với huyết áp tâm trương, nhưng các chuyên gia nói rằng, trái tim có thể chịu được chỉ số tâm thu cao tốt hơn so với chỉ số tâm trương cao.

Huyết áp có thể thay đổi hoặc không trong suốt cả ngày, tùy thuộc vào các hoạt động của bạn. Huyết áp thay đổi theo thời gian là tốt. Huyết áp tâm thu có xu hướng tăng khi bạn già đi. Huyết áp tâm trương có thể giảm khi bạn già đi.

Nếu một trong hai chỉ số huyết áp của bạn là luôn cao hơn bình thường, thì bạn cần phải có kế hoạch điều trị ngay lập tức, thậm chí là đối với cả trường hợp tiền tăng huyết áp trước khi nó gây tổn thương đến các cơ quan đích.