Thiếu oxy lên não có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gồm cả chủ quan và khách quan. Nhưng dù là do nguyên nhân nào thì đây cũng là tình trạng nguy hiểm cần được điều trị càng sớm càng tốt để không để lại những tổn thương nghiêm trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về tình trạng thiếu oxy lên não.
Thiếu oxy lên não là gì?
Thiếu oxy lên não là tình trạng xảy ra khi não của bạn không nhận đủ lượng oxy cần thiết. Thực tế, não sử dụng tới hơn 20% tổng lượng oxy trong cơ thể. Oxy giúp não gửi tín hiệu và dẫn truyền thần kinh đi khắp cơ thể.
Nếu không có oxy, các tế bào não sẽ chết trong vòng 5 phút và có thể gây ra các vấn đề như chấn thương não. Tình trạng này có thể xảy ra ngay cả khi có đủ máu đến não, chẳng hạn như khi bạn hít phải khói hoặc khí carbon monoxide trong thời gian dài. Tình trạng này có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn. Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây tử vong cho người mắc.
Dấu hiệu nhận biết thiếu oxy lên não
Các triệu chứng thiếu oxy lên não rất đa dạng, bao gồm:
- Khó thở
- Đau đầu
- Mất ngủ
- Mất trí nhớ tạm thời
- Mất tập trung
- Mất phương hướng, không kiểm soát được hành động, lời nói
- Hơi thở nông, thở gấp
- Giãn đồng tử, có thể có co giật
- Da, môi xanh tái, nhợt nhạt
Sau 5 phút thiếu oxy lên não các tế bào não có thể bắt đầu chết. Thời gian thiếu oxy lên não càng lâu các triệu chứng càng trở nên nguy hiểm. Khi đó, người bị thiếu oxy lên não còn có thế gặp phải các triệu chứng khác:
- Hôn mê
- Co giật
- Ngưng thở
- Chết não: Sau 10 phút không có oxy, sẽ xảy ra hiện tượng chết não. Chết não nghĩa là không có hoạt động của não. Khi đó, người bệnh cần có sự hỗ trợ từ các thiết bị y tế để can thiệp điều trị bệnh kịp thời.
Đau đầu là một trong những triệu chứng của việc thiếu oxy lên não
Nguyên nhân gây thiếu oxy lên não
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng thiếu oxy lên não, bao gồm cả các nguyên nhân khách quan và chủ quan như:
- Hạ huyết áp đột ngột, huyết áp thấp
- Các biến chứng gây mê trước trong và sau khi phẫu thuật
- Nghẹt thở: Do ngạt nước, ngạt khói, tình trạng bệnh lý gây khó thở…
- Ngộ độc khí cacbon monoxit hay hít phải khói trong thời gian dài
- Chấn thương đầu, chấn thương sọ não
- Sốc thuốc khi sử dụng quá liều ma túy
- Mất máu nghiêm trọng, xuất huyết
- Đau tim, rối loạn nhịp tim hay đột quỵ.
Hạ huyết áp - nguyên nhân của thiếu oxy lên não
Thiếu oxy lên não có nguy hiểm không?
Thiếu oxy lên não thật sự nguy hiểm vì nó có thể để lại các tổn thương não nghiêm trọng thậm chí là chết não. Thời gian thiếu oxy lên não càng dài thì mức độ nguy hiểm càng tăng. Bạn sẽ không thể sống nổi qua 15 phút nếu không có oxy lên não. Trong khoảng 30 - 180 giây thiếu oxy lên não, người bệnh sẽ bắt đầu bất tỉnh, sau đó, các tế bào não bắt đầu yếu đi. Từ sau phút thứ 3, các tế bào thần kinh bị tổn thương ngày càng nhiều. Ở phút thứ 5 các tế bào não bắt đầu chết đi. Cho đến phút thứ 10, ở giai đoạn này não bạn đã bị tổn thương nghiêm trọng nên dù bệnh nhân có được cấp cứu và tỉnh lại sau đó thì tình trạng tổn thương não vĩnh viễn là không dễ tránh khỏi. Từ phút thứ 15 trở đi thì việc cứu chữa gần như là không thể.
Cách điều trị thiếu oxy lên não
Điều trị thiếu oxy lên não trong từng trường hợp sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cũng như mức độ nghiêm trọng của tình trạng thiếu oxy.
Thuốc điều trị thiếu oxy lên não
Một số loại thuốc được chỉ định sử dụng trong tình trạng thiếu oxy lên não bao gồm:
- Nhóm thuốc cải thiện tuần hoàn máu não: Các thuốc có chứa Cinnarizine, nhóm thuốc tăng cung cấp oxy lên não như duxil,...
- Một số loại thảo dược: Ginkgo biloba, xuyên khung, tam thất, đinh lăng,...
- Vitamin và khoáng chất: Vitamin nhóm B, kẽm, sắt,... cũng góp phần cải thiện tình trạng thiếu oxy lên não hiệu quả.
Chế độ ăn cho người thiếu oxy lên não
Một số loại thực phẩm mà bệnh nhân thiếu oxy lên não nên ăn bao gồm:
- Các loại quả mọng: Một số loại quả mọng như quả việt quất, dâu tây và quả mâm xôi là nguồn cung cấp vitamin A, B3, B5, B6 và C tuyệt vời. Chúng cũng chứa đầy sắt, kali, đồng, kẽm, choline, folate và chất chống oxy hóa giúp tăng độ bão hòa oxy trong máu.
- Cà rốt: Cà rốt rất giàu vitamin A, C, B3, B5, B6 và choline, kali, sắt, kẽm và đồng. Thêm nữa, cà rốt cũng chứa các chất phytochemical có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa.
- Củ dền: Củ dền là một nguồn chất xơ tuyệt vời, chứa vitamin B9, mangan, kali, sắt và vitamin C. Củ dền cải thiện sự hấp thụ oxy trong máu. Do đó, chúng giúp làm giãn nở các mạch máu, tăng lưu lượng máu có oxy đến các mô.
Thiếu oxy lên não nên thêm các loại quả mọng vào thực đơn
Sử dụng thực phẩm bổ sung
Bên cạnh việc sử dụng thuốc và thay đổi thực đơn, bệnh nhân thiếu oxy lên não cũng có thể sử dụng kèm theo các loại thực phẩm chức năng giúp tăng cường tuần hoàn máu và hoạt động não bộ như các loại thực phẩm chức năng có chứa Nattokinase.
Nattokinase là một loại enzyme được tạo ra bởi các loại vi khuẩn có lợi khi lên men đậu tương. Nattokinase hoạt động tương tự như cơ chế tự nhiên của cơ thể, kích thích sản sinh plasmin từ đó trực tiếp làm tiêu các sợi fibrin - thành phần tạo thành cục máu đông. Vì thế, Nattokinase không chỉ giúp làm tan cục máu đông mà còn giúp làm loãng máu, giúp máu lưu thông trong cơ thể tốt hơn, nhờ đó, lượng oxy trong máu cũng dễ dàng đến các mô, cơ quan trong cơ thể. Bên cạnh đó, sử dụng sản phẩm chứa nattokinase thường xuyên cũng giúp tăng cường hoạt động não bộ, giúp cải thiện trí nhớ và ổn định tâm lý.
Mẹo chữa thiếu oxy lên não
Bên cạnh các phương pháp trên còn có một số mẹo chữa thiếu oxy lên não mà bạn có thể tự thực hiện tại nhà như:
- Tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng hằng ngày.
- Bỏ hút thuốc lá, tránh xa nơi có khói thuốc
- Tập các bài tập thở, yoga để tăng lượng oxy trong cơ thể
- Cân bằng làm việc, học tập, nghỉ ngơi tránh căng thẳng
Dự phòng thiếu oxy lên não
Thiếu oxy lên não là tình trạng nguy hiểm nhưng bạn hoàn toàn có thể dự phòng thiếu oxy lên não ngay từ hôm nay với những thay đổi nhỏ trong lối sống.
- Đi bộ và tập thể dục hàng ngày sẽ giúp oxy lên não nhiều hơn do lưu lượng máu tăng lên. Tuy nhiên, cần cạn cần lưu ý lựa chọn các bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe và thể chất của bản thân, không nên tập luyện quá sức, gây áp lực quá lớn lên tim và gây tác dụng ngược đến sức khỏe.
- Tập yoga và hít thở đúng cách giúp não bộ ổn định và tiếp nhận oxy tốt hơn.
- Tránh các chất có hại cho não bộ như rượu bia, thuốc lá, caffeine và các chất kích thích khác.
- Ngủ sâu và đủ giấc.
- Suy nghĩ tích cực và tránh căng thẳng, lo lắng.
Tập Yoga giúp phòng thiếu oxy lên não
Thiếu oxy lên não là tình trạng bệnh lý cần được can thiệp và chăm sóc y tế càng sớm càng tốt. Thiếu oxy lên não càng lâu sẽ càng gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Trên đây là những thông tin cơ bản về thiếu máu lên não. Nếu còn băn khoăn về vấn đề thiếu oxy lên não hãy để lại câu hỏi tại phần bình luận để được giải đáp sớm nhất.
Nguồn tham khảo:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/6025-cerebral-hypoxia
https://www.healthline.com/health/cerebral-hypoxia#treatment