Dược sĩ Thanh Hoa
Tìm ra bài tập liệt dây thần kinh số 7 (liệt mặt) phù hợp là mong muốn của rất nhiều bệnh nhân tai biến mạch máu não. Vậy cụ thể, liệt dây thần kinh số 7 là tình trạng như thế nào? Tại sao bệnh nhân tai biến lại hay bị liệt dây thần kinh số 7 và có bài tập nào hiệu quả cho những đối tượng này hay không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này!
Liệt dây thần kinh số 7 là tình trạng như thế nào?
Dây thần kinh số 7 là dây thần kinh chi phối vận động cơ mặt cũng như các động tác biểu cảm trên gương mặt. Ngoài ra, dây thần kinh này còn chi phối các cơ liên quan đến bộ phận tiếp nhận âm thanh và đảm nhiệm cảm nhận vị giác ở 2/3 trước lưỡi. Dây thần kinh này có điểm xuất phát nằm trong sọ, đi qua lỗ ức – chũm, xương đá rồi bám vào cơ mặt, kết thúc ở dưới mang tai.
Liệt dây thần kinh số 7 là tình trạng dây thần kinh này bị mất khả năng điều chỉnh cơ mặt do viêm hoặc chèn ép, biểu hiện là tình trạng méo miệng, chảy xệ nửa mặt, khiến gương mặt bị lệch, mất cân đối. Chính vì vậy, liệt dây thần kinh số 7 còn được gọi là liệt mặt.
Tại sao bệnh nhân tai biến hay bị liệt dây thần kinh số 7?
Liệt dây thần kinh số 7 được chia thành 2 loại: Liệt dây thần kinh số 7 trung ương và liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên. Trong đó, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên thường do 2 nhóm yếu tố sau gây nên:
- Yếu tố nguyên phát: Mạch máu nuôi của dây thần kinh số 7 gặp phải tình trạng co thắt gây thiếu máu cục bộ, thường xảy ra khi bị cảm lạnh.
- Yếu tố thứ phát: Do viêm nhiễm gây ra, chẳng hạn như: Viêm não, viêm đa rễ thần kinh, viêm dây thần kinh,…
Nghiêm trọng hơn liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là liệt dây thần kinh số 7 trung ương. Tình trạng này thường xảy ra do các khu trú trong sọ hoặc là di chứng của tai biến mạch máu não.
Tai biến mạch máu não là tình trạng một vùng não bị tổn thương do không được cung cấp oxy và chất dinh dưỡng kịp thời, xảy ra khi mạch máu não bị tắc hoặc vỡ. Cơn tai biến có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh số 7, từ đó gây méo miệng, chảy xệ cơ mặt.
Xem thêm: Nguyên nhân tai biến mạch máu não tái phát và cách phòng ngừa
Bài tập liệt dây thần kinh số 7 hiệu quả
Bài tập liệt dây thần kinh số 7 chủ yếu là xoa bóp, bấm huyệt và luyện tập cơ miệng. Dưới đây là 2 bài tập chia theo diễn tiến bệnh:
Giai đoạn khởi phát
Ngay khi cảm thấy miệng méo, mặt lệch, không thể khép mắt, bạn hãy gọi cấp cứu càng sớm càng tốt vì đây là một trong những triệu chứng điển hình của tai biến mạch máu não. Trong thời gian chờ xe cứu thương đến, dưới sự hỗ trợ của người nhà, hãy thực hiện như sau:
Bước 1: Lấy nước ấm hòa với 1 chút muối cùng 2 chén rượu trắng và 2-3 lát gừng (đã nướng sơ qua lửa), sau đó lấy khăn thấm hỗn hợp này rồi áp lên mặt, day theo chiều ngang từ mũi sang 2 bên tai, lên đỉnh đầu, rồi kéo xuống cằm và cổ. Thực hiện liên tục trong 2 phút.
Bước 2: Sau khi lau mặt xong, bạn dùng 4 ngón tay ở mỗi bàn tay (từ ngón trỏ đến ngón út) đặt trên đầu lông mày và gãi ngược lên trên đỉnh đầu. Sau đó, từ từ di chuyển đầu ngón tay đi khắp mặt. Lực gãi hơi mạnh một chút.
Bước 3: Xoa 2 lòng bàn tay cho nóng rồi áp sát vào 2 vành tai.
Bước 4: Bấm lần lượt vào các huyệt: Địa Thương, Nghinh Hương, Giáp Xa, Thừa Tương, Nhân Trung, Thừa Khấp, Tình Minh, đỉnh giữa chân mày, mép của đuôi mắt. Vị trí các huyệt được xác định như sau:
- Huyệt Địa Thương: Nằm ở 2 bên mép, ngay khóe miệng.
- Huyệt Nghinh Hương: Nằm ở bên cánh mũi, trên rãnh mũi – má, cách mũi 0,8 - 0,9cm.
- Huyệt Giáp Xa: Nằm ở dưới tai, đầu xương quai hàm, gần chỗ lõm phía trước.
- Huyệt Thừa Tương: Vị trí được xác định bằng cách dựa ngửa đầu, há miệng, huyệt ở chỗ lõm giữa môi dưới.
- Huyệt Nhân Trung: Nằm ở chính giữa môi và mũi.
- Huyệt Thừa Khấp: Nằm chỗ giao nhau giữa bờ dưới xương ổ mắt với đường dọc chính giữa mắt.
- Huyệt Tình Minh: Nằm ở đầu mắt, phía mí mắt trên, ngay cạnh mũi.
Khi bệnh đã ổn định
Sau giai đoạn cấp cứu, nếu bị méo miệng do liệt dây thần kinh số 7, bạn nên thực hiện bài tập xoa bóp vùng mặt mỗi ngày. Cách thực hiện như sau:
Bước 1: Dùng đầu ngón tay cái miết dọc hai bên sống mũi, từ khóe trong mắt lên đầu lông mày, miết cả 2 bên. Mỗi bên miết khoảng 10 lần.
Bước 2: Miết dọc từ cung mày ra vùng thái dương khoảng 10 lần.
Bước 3: Day quanh mắt khoảng 5 - 10 lần.
Bước 4: Day quanh môi khoảng 5 - 10 lần.
Bước 5: Xoa cả 2 bên má, mỗi bên 10 lần.
Bạn nên thực hiện 20 - 30 phút mỗi ngày để kích thích lưu thông máu, cải thiện tình trạng liệt dây thần kinh số 7.
