Xuất huyết não là một dạng của đột quỵ não, chiếm khoảng 20%. Xuất huyết não rất nguy hiểm nếu được điều trị kịp thời sẽ qua được cơn nguy kịch nhưng vẫn để lại những di chứng nặng nề cho bệnh nhân. Chính vì thế, hồi phục sau xuất huyết não là việc làm cực kỳ quan trọng, giúp bệnh nhân có thể sinh hoạt bình thường và ngăn ngừa nguy cơ tái phát.
Những biến chứng nặng nề của xuất huyết não
Bệnh nhân xuất huyết não được cấp cứu kịp thời vẫn phải đối mặt với những biến chứng nặng nề do xuất huyết não để lại. Theo thống kê, có đến 92% bệnh nhân gặp biến chứng về vận động, 68% di chứng vừa và nhẹ, 27% bị biến chứng nặng.
Một số di chứng thường gặp nhất ở người bệnh sau xuất huyết não như:
- Liệt vận động: Đây là di chứng nặng nề nhất sau xuất huyết não, chiếm khoảng 90%. Liệt vận động bao gồm liệt nửa người, liệt tay chân, liệt mặt… Liệt vận động không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh mà còn dẫn đến nhiều vấn đề khác như trật khớp, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu, lở loét các điểm tỳ đè…
- Rối loạn ngôn ngữ: Sau xuất huyết não, bệnh nhân bị tổn thương vùng não đảm nhiệm chức năng ngôn ngữ, méo miệng, từ đó dẫn đến rối loạn ngôn ngữ. Người bệnh sẽ có những biểu hiện như nói ngọng, nói lắp, phát âm không tròn vành rõ tiếng.
- Suy giảm nhận thức: Người bệnh sẽ có các biểu hiện như suy giảm trí nhớ, không tỉnh táo, lú lẫn hoặc thậm chí không hiểu được lời nói của người khác…
- Rối loạn tiểu tiện: Tình trạng rối loạn cơ tròn bàng quang cùng với suy giảm nhận thức sẽ gây rối loạn tiểu tiện sau xuất huyết não. Người bệnh cần được chăm sóc và vệ sinh sạch sẽ để tránh nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
- Rối loạn cảm xúc: Những di chứng nặng nề của xuất huyết não khiến người bệnh không thể tự chăm sóc bản thân, mọi hoạt động đều phải có sự trợ giúp của người khác. Điều này khiến người bệnh nảy sinh tâm lý chán nản, buồn bã, tự ti, dễ cáu gắt và trầm cảm.
Liệt vận động là di chứng phổ biến nhất sau xuất huyết não
Phương pháp hồi phục sau xuất huyết não
Bị xuất huyết não có hồi phục được không? - Câu trả lời là có, đặc biệt là khoảng thời gian từ 3-6 tháng đầu người bệnh có thể tiếp nhận và điều trị phục hồi nhanh nhất.
Hồi phục sau xuất huyết não là việc làm rất quan trọng. Phục hồi sớm sẽ giúp người bệnh có thể quay lại cuộc sống bình thường, cũng như ngăn ngừa xuất huyết não tái phát. Người bệnh có thể phục hồi bằng phương pháp điều trị nội khoa, thực hiện các bài tập vật lý trị liệu hoặc sử dụng sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên…
Điều trị nội khoa
Mục đích của phương pháp điều trị nội khoa là giúp chữa trị các di chứng và ngăn ngừa khả năng tái phát của xuất huyết não. Một số thuốc phổ biến trong điều trị nội khoa sau xuất huyết não gồm:
- Thuốc hạ huyết áp: Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây xuất huyết não nói riêng và đột quỵ não nói chung. Một số thuốc điều trị tăng huyết áp như thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển, thuốc chẹn thụ thể angiotensin, thuốc chẹn kênh canxi…
- Thuốc chống đông máu: Có tác dụng giảm tắc nghẽn mạch máu ở bệnh nhân bị liệt vận động. Đồng thời, thuốc chống đông máu có thể ngăn ngừa đột quỵ não tái phát.
- Thuốc trị mỡ máu statin: Thuốc có tác dụng ức chế men khử HMG - CoA, không tạo ra cholesterol ở gan và làm giảm cholesterol trong máu, từ đó làm giảm nguy cơ xuất huyết não tái phát.
- Thuốc chống trầm cảm: Trầm cảm, lo lắng thường xuất hiện sau đột quỵ não. Lúc này, người bệnh sẽ được chỉ định sử dụng thuốc chống trầm cảm để giảm lo lắng, chán nản.
- Thuốc bổ sung canxi cho người loãng xương: Xuất huyết não thường để lại di chứng liệt vận động, từ đó gây loãng xương, giảm mật độ xương. Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh bổ sung canxi và vitamin D để giữ cho xương chắc khỏe.
Thuốc hạ huyết áp giúp ngăn ngừa xuất huyết não tái phát
Hồi phục sau xuất huyết não bằng các bài tập vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là phương pháp phục hồi chức năng phổ biến nhất hiện nay. Người bệnh có thể thực hiện các bài tập vật lý trị liệu tại bệnh viện, trung tâm vật lý trị liệu hoặc tại nhà theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
Bài tập phục hồi chức năng cánh tay
Người bệnh được khuyến khích nên sử dụng cánh tay bị liệt (vận động cưỡng ép cánh tay bị liệt). Một số phương pháp phục hồi chức năng cánh tay bị liệt mà người bệnh có thể thực hiện tại nhà như:
- Luyện tập mở và đóng cửa tủ lạnh bằng tay bị liệt.
- Bài tập nặn tuýp kem đánh răng bằng tay bị liệt, cầm bàn chải bằng tay khỏe.
- Bài tập cầm đồ vật nhẹ di chuyển trong phòng.
- Bài tập duỗi cánh tay bị liệt giúp ngăn ngừa tình trạng co rút cơ, cứng khớp.
Bài tập đứng và giữ thăng bằng
Bài tập đứng và giữ thăng bằng giúp cải thiện di chứng yếu chi. Trong bài tập này, bệnh nhân cần đứng thẳng, kết hợp với một số động tác đơn giản như dồn trọng lượng cơ thể lên một chân, nâng cao đầu gối, duỗi chân ra sau, nâng gót chân…
Hồi phục sau xuất huyết não bằng bài tập vật lý trị liệu
Bãi tập co, duỗi khớp háng và khớp gối
Khi thực hiện bài tập co, duỗi khớp háng và khớp gối, người bệnh cần dồn trọng lượng về chân bình thường, thực hiện một số động tác đơn giản ở chân bị liệt như gập gối, dạng - khép chân, duỗi thẳng chân và nâng lên…
Bài tập đi
Sau khi người bệnh đã thực hiện các bài tập giữ thăng bằng, co - duỗi khớp háng và khớp gối thì người bệnh có thể thực hiện bài tập đi. Bài tập đi thực hiện bằng cách dồn trọng lượng lên chân lành và bước chân bị liệt về phía trước. Trong thời gian đầu, người bệnh cần có sự trợ giúp của nạng tập đi và người thân.
Bài tập nói
Tập nói hay tập ngôn ngữ là việc làm rất cần thiết cho bệnh nhân sau đột quỵ. Một số bài tập nói đơn giản có thể áp dụng như:
- Tập đếm số, bảng chữ cái, ngày tháng.
- Tập nói tên một số đồ vật xung quanh.
- Tập mô tả đồ vật, hình ảnh, con người…
- Nếu bệnh nhân có thể, hãy khuyến khích người bệnh tập hát các bài hát yêu thích.
Thực hiện chế độ dinh dưỡng phù hợp cho bệnh nhân xuất huyết não
Khi chăm sóc bệnh nhân xuất huyết não, bạn có thể áp dụng chế độ dinh dưỡng như sau:
- Chế độ dinh dưỡng mỗi ngày của bệnh nhân bị xuất huyết não khoảng 1500 calo/ngày.
- Chia nhỏ bữa ăn, không nên cho người bệnh ăn quá no.
- Người bệnh xuất huyết não nên ăn những thực phẩm chứa chất nhiều xơ, vitamin và khoáng chất như rau củ, trái cây, sữa… Đồng thời, thức ăn phải ở dạng lỏng, mềm và dễ tiêu hóa.
- Bệnh nhân xuất huyết não cần hạn chế những thực phẩm chứa nhiều muối, đường và cholesterol, thực phẩm đã lên men, gây kích thích.
Người bệnh hồi phục sau xuất huyết não cần được bổ sung thực phẩm giàu chất xơ
Sử dụng sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên
Song song với những phương pháp hồi phục kể trên, người bệnh xuất huyết não có thể sử dụng kết hợp sản phẩm được bào chế từ nattokinase. Đây là một enzym tự nhiên, được chiết xuất từ đậu nành lên men của Nhật Bản. Nattokinase được xem là phương pháp phòng ngừa đột quỵ truyền thống của người Nhật.
Một số tác dụng của enzym nattokinase như:
- Làm tan cục máu đông: Nattokinase có thể phá vỡ các protein dạng sợi, ức chế kết tập tiểu cầu, từ đó làm loãng máu, ngăn ngừa và làm tan các cục máu đông.
- Điều trị tăng huyết áp: Theo một nghiên cứu từ Đại học Khoa học và Nghệ thuật Nhật Bản, nattokinase có tác dụng ức chế enzym ACE, làm giảm áp lực máu lên thành động mạch, giúp hạ huyết áp.
- Cải thiện trí nhớ: Phosphatidylserine chứa rất nhiều trong đậu nành, đặc biệt là đậu nành lên men natto. Hoạt chất này có tác dụng trong việc cải thiện suy giảm trí nhớ, giảm căng thẳng, lo âu, trầm cảm ở bệnh nhân xuất huyết não.
Hiện nay, nattokinase được sản xuất dưới dạng thực phẩm chức năng. Sản phẩm được sử dụng phổ biến ở người mắc các bệnh về tim như huyết áp cao, mỡ máu, đột quỵ, huyết khối tĩnh mạch sâu, xơ vữa động mạch…
Nattokinase giúp phòng ngừa đột quỵ xuất huyết não
Các biện pháp phòng ngừa xuất huyết não tái phát
Theo thống kê, tỷ lệ xuất huyết não tái phát lần thứ nhất trong năm đầu tiên từ 5-25% và 10-50% trong 5 năm tiếp theo. Để ngăn ngừa xuất huyết não tái phát, người bệnh cần thực hiện một số phương pháp sau:
- Kiểm soát huyết áp ở mức ổn định.
- Điều trị các bệnh có thể dẫn đến xuất huyết não như cao huyết áp, xơ vữa động mạch, rối loạn mỡ máu…
- Hạn chế thực phẩm chứa nhiều muối, đường, cholesterol và chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
- Không sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, bia, rượu và tránh xa khói thuốc.
- Luôn giữ ấm cơ thể, không cho người bệnh tắm đêm, đặc biệt là bệnh nhân cao huyết áp.
- Nên ăn thực phẩm chứa nhiều chất xơ như trái cây, rau củ… và chia nhỏ bữa ăn, không cho người bệnh ăn quá no.
- Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc, tập những bài tập thể dục nhẹ nhàng như yoga, thiền, đi bộ, chạy bộ…
- Khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ các chỉ định của bác sĩ trong thời gian phục hồi.
Trên đây là 4 phương pháp hồi phục sau xuất huyết não cho bệnh nhân đột quỵ xuất huyết não. Quá trình phục hồi tương đối khó khăn nên cần sự kiên trì, nhẫn nại của người bệnh và người chăm sóc. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc về các phương pháp hồi phục sau xuất huyết não, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ giải đáp.
>>>XEM THÊM: Các phương pháp điều trị xuất huyết não tốt nhất hiện nay TẠI ĐÂY
Nguồn tham khảo:
https://www.webmd.com/stroke/meds-after-stroke
https://kids.frontiersin.org/articles/10.3389/frym.2019.00021
